EGEDESONSÖZ - Geçtiğimiz günlerde Mayıs Ayı “İzmir’de Gündem” araştırmasının ilk etap raporunu açıklayan İzmir merkezli İntegral Araştırma Şirketi’nin Koordinatörü Ümit Yaldız, katıldığı SONSÖZ TV canlı yayınında Gazeteci Fatih Yapar’ın ankete ilişkin sorularını yanıtladı. Yaldız, İzmir’de farklı partilere mensup olan vatandaşların sosyo-ekonomik açıdan son bir yıldaki durumunu değerlendirdikleri anketten elde ettikleri çarpıcı sonuçlardan söz etti. Özellikle uzun yıllardır İzmir’de CHP hakimiyetinin bu anket sonuçlarıyla azaldığının görülmesine değinen Yaldız, İYİ Parti’nin yükselişte olduğunun altını çizdi.
İZMİR’DE İKİ KİŞİDEN BİRİ YOKSUL KONUMUNDA
Vatandaşlarla yapılan anketten ekonomik krizle ilgili elde ettikleri veriler ışığında İzmir’de iki kişiden birinin kendisini yoksul konumunda tanımladığını belirten Yaldız, “Biz araştırmamızın ilk bölümünü tamamladık. Sosyo-ekonomik gelişmelere daha çok önem verdik. Sokağa çıktığınızda, herhangi bir insanla konuştuğunuzda; kriz sohbeti arkasından spontane olarak geliyor... Şu anda iş güç dediğinizde iç dökmelerle karşılaşıyorsunuz. İzmir iktidara da muhalefete de güvenmiyor sonucu da çıktı ama sadece İzmir’in düşüncesi mi bu? Sanmıyorum... Anketi İzmir’in 30 ilçesinde gerçekleştirdik. Bundan 7 ay önceki benzer bir örneklem boyutunda farklı görüşmecilerle yaptık. Hane ekonomileri üzerine değerlendirmeler yaptık. İzmir’in yüzde 55’inin kendisini düşük ve ortanın altında gördüğünü saptadık. Yüksek ve ortanın üstünde görenlerin oranı ise yüzde 6. İzmir tuzunun kuru olduğu bir kent diye görülüyor ama kendilerini böyle görenlerin oranı sadece yüzde 6. İki kişiden biri kendisini fakir, yoksul diyebileceğimiz konumda görüyor. Bu da elimizdeki sosyal yardım ihtiyacıyla ilgili verilerle örtüşüyor” ifadelerini kullandı.
MERKEZ İLÇELERDE ORAN YÜKSEK!
Son bir yıl içinde ‘sosyo-ekonomik durumunuz ne yönde değişti?’ sorusuna İzmir’de 'Yüzde 3,8 iyiye gitti, yüzde 14,4 aynı kaldı ve yüzde 81,8 kötüye gitti' yanıtlarını aldıklarını belirten Yaldız, her 10 kişiden 8’inin ekonomik durumunun son bir yılda kötüye gittiği verisine ulaştıklarını aktararak, “Herkes bulunduğu konumun altına geriledi. Merkez ilçelerde kötüye gitti oranı, daha yüksek dış ilçelerde biraz daha yerinde kaldı cevabı var” dedi.
CUMHUR İTTİFAKI SEÇMENLERİ MUTFAK HARCAMALARINDAN DERTLİ!
Katılımcıların ekonomik durumu yanıtlarını parti eğilimlerine göre de değerlendirdiklerini belirten Yaldız, şu sözleri ekledi:
“AK Parti seçmenin yüzde 30’u değişmedi, yüzde 8-9’u değişmedi, yüzde 60,8’i kötüye gitti diyor. MHP’de yüzde 63, CHP’de yüzde 91, HDP’de yüzde 95, İYİ Parti’de ise 91 oranında ekonomik durumumuz kötüye gitti diyor... Muhalefet cephesi seçmeni yüzde 90’larda iken iktidar cephesi seçmeninin oranı da yüzde 60’larda, bu da yüksek oran... Partiyi koruma içgüdüsü de olabilir. 2018 seçimlerinde AK Parti veya MHP’ye oy vermiş her 3 seçmenden 2’si hane durumunun kötüye gittiğini ifade ediyor. 'Ekonomik koşullarınızda ne değişti?' diye sorduk. 'Neyi yapıyordunuz şimdi neyi yapamıyorsunuz' gibi... 'Daha az gıda alıyorum' diyor herkes. Yüzde 22’si sosyal aktiviteleri yapamadığını söylüyor. Her alanda yoksullaştım diyen var o da yüzde 13. Ulaşım tercihleri değişenler var. Kira ödemeleri, fatura durumları var... Bunların yanında evime misafir çağıramıyorum, köpeğime mama alamıyorum, bayat ekmek alıyorum diyen az da olsa var. Bunu siyasi anlamda çaprazladığımızda iktidar partilerine oy veren vatandaşlar en çok mutfak harcamalarından dertli... Herkesin krizi farklı tabii... Market markaları almaya başladım, et balık tüketimimi azalttım, pazara daha az gidiyorum diyenler var. İndirimleri takip etmeye başladım, meyve almayı bıraktım diyenler de var... Burada hemen her konuda kriz toplumun farklı kesimlerini etkilemiş. Kriz son bir yılda İzmir’e dokunmuş.”
AK PARTİ KRİZİ YÖNETEMEZSE...
‘AK Parti, hükümeti ne derece iyi yönetiyor?’ sorusuna seçmen ayrımı yapılmadan yüzde 5 üzerinden 1,95 oranı aldıklarını ifade eden Yaldız, alt gelir grubundaki vatandaşlardan yüksek oranda ‘çok kötü yönetiyor’ yanıtını aldıklarını söyledi. AK Parti’nin bu oranı değiştiremezse ‘fakirin yanında olduğu’ algısını kaybedeceğine değinen Yaldız, “Mutfak ve gıda giderlerindeki zamlarının belirleyiciliği burada gözüküyor. Çok kötü yönetiyor diyenlerin oranı ise yüzde 53... Kötü yönettiğini söyleyenlerin oranı ise 16,3... İyi yönettiğini söyleyenlerin oranı 7,9... Düşük gelir ve orta altı gelir grubundakilerin çok kötü yönettiğini söyleyenlerin oranı ise yüzde 65... AK Parti krizi yönetemez ise tuzu kurular partisine dönüşecek. Mağdurlar, mazlumlar ve fakir fukara partisi olarak kurulan AK Parti tuzu kurular partisine dönüyor. Ki zaten Bakan Nebati’nin açıklaması vardı; pandemide ihracatçılar, üretenler kazandı demişti... Sonuç olarak AK Parti seçmeninin her üçünden biri AK Parti’nin Türkiye’yi kötü ve çok kötü yönettiğini söylüyor” şeklinde konuştu.
İZMİR’DE GÜVEN EN ÇOK İYİ PARTİ’YE!
‘Muhalefetten hangi partilere güveniyorsunuz?’ sorusu üzerine İzmir’de oy oranları açısından ana muhalefet partisi konumunda olan CHP’yi İYİ Parti’nin takip ettiği verisine ulaştıklarını belirten Yaldız, CHP seçmenlerinin kafası karışık olduğunu ifade etti ve şunları söyledi:
“Güven konusunda hiçbirine cevabı yüzde 53,9... Seçmenlerde genel olarak uzaklaşma, soğuma hali var. CHP beklendiği gibi muhalefet partileri arasında en yüksek güven oranına sahip. Yüzde 18,8. Ancak CHP’nin kalesi diye tabir edilen İzmir’de bu orana ulaşmak partililer açısından iyi olmayabilir, beğenmemiş olabilirler. İkinci sırada yüzde 15’le İYİ Parti var. Diğeri ise HDP o da yüzde 5 oranıyla... Eleğin üzerindeki diğer partiler yüzde 2 ile DEVA Partisi, ve arkasından yüzde 1,4 ile Zafer Partisi... Bir de seçtikleri partiye ne ölçüde güvendiklerini sorduk... CHP’yi seçenler güven konusunda 3’e ayrılmış durumda... Ama İYİ Parti’de yüzde 72 çok güveniyorum oranı var. Yani İzmir’de İYİ Parti güven oranı en yüksek olan parti olarak ortaya çıkıyor. Bunun son bir parçası daha var. Çapraz analizlere baktığımızda kutuplaşmanın etkilerini görüyoruz. AK Parti ve MHP’nin seçmenlerine muhalefetten kime güveniyorsunuz diye sorduğumuzda alınan hiçbirine yanıtının oranı da çok büyük. Buradan seçmen bazında bir ayrışma söz konusu olsa bile büyük kırılmalar halinde diğer partilere gitme oranı çok düşük. CHP seçmen tabanında ilk cevap 'hiçbirine güvenmiyorum' oluyor. İzmir’i kalesi diye tanımlayan CHP’nin seçmenlerinin kafası karışık. İYİ Parti CHP’nin içinde büyüyor.
CHP LİDERİ ADAYLIĞI TAŞIYAMAZ
CHP’nin seçmen tabanından söz edersek eğer 25 yıldır bu kentte partiyi iktidarda tutan ana taşıyıcı noktalardan biri İzmir ve Ege seçmenidir. Ege Bölgesi’nde de buna benzer oranların olduğunun kanısındayım. Kendi partisine duyduğu güven bu kadar düşükken ve başka siyasi partilere beğeni büyüyorken CHP Lideri Cumhurbaşkanı adaylığını taşıyamaz. Çünkü önce partinizin seçmeninize bu güveni sağlamanız lazım. İktidar partinin seçmenlerinin duruşu net ama muhalefetin ana partisinin değil...”